چگونه مهارت های ارتباطی را به فرزندانمان آموزش دهیم

بر اساس تحقیقات انجام شده ، بیشترین اختلالات روانی در خانواده هایی دیده می شود که:

مهارت های ارتباطی ضعیفی دارند.

در حل مساله ضعیف هستند.

در کنترل خشم ناتوان هستند.

این مجموعه سعی دارد شیوه ی آموزش مهارت های ارتباطی به فرزندان را برای شما والدین گرامی تشریح کند. برای این منظور چند مرحله پیشنهاد شده است:

§ مرحله اول:بحث کردن وتوضیح دادن در ارتباط با باید ها و نبایدها با اعضای خانواده

§ مرحله دوم: تمرین مهارت ها

§ مرحله سوم:استفاده از مهارت ها در زندگی روز مره

مرحله اول: ابتدا یک نشست خانوادگی ترتیب دهید و در مورد باید ها و نباید هایی که می خواهید رعایت کنید با اعضای خانواده بحث و گفتگو کنید. در زیر لیستی از باید ها و نباید ها در خانواده آورده شده است:

نباید های ارتباط در خانواده:

صحبت های طولانی یا موعظه سبب کم شدن تمایل افراد به گوش دادن و در نتیجه ارتباط ضعیف می گردد.

سرزنش کردن: تقصیر توست. سرزنش رابطه را خراب می کند حتی به شوخی.

عبارات دوپهلو: من خوشم نمی آید. ترتیب کارها را بده.

پرسیدن سؤالات منفی: چرا همیشه این کارها را می کنی؟ چند بار باید بهت بگویم؟

گوش دادن با نگاه کردن به اطراف یا سکوت یا انجام کاری دیگر تمایل گوینده به جرف زدن و گوش دادن متقابل را کم می کند.

به فرزندانتان آموزش دهید تا در موقعیت های مختلف از قطع کردن صحبت دیگران بپرهیزند.

تحقیر و انواع تهدید ها را ممنوع کنید.

فریاد زدن، جیغ کشیدن و… را در خانواده ممنوع اعلام کنید. این به شما کمک زیادی می کند.

در خانواده کسی حق مسخره کردن دیگری را ندارد حتی….. این تمرین خوبی است حتی برای خود شما.

تغییر دادن موضوع: وقتی کسی با شما صحبت می کند موضوع را عوض نکنید.

مطرح کردن موضوعات قدیمی و رفتار های گذشته : اگر این کار را در خانواده جا بیندازید بسیاری از مشکلات حل می شود.

عدم انطباق ارتباطات کلامی و غیر کلامی: پنهان کردن احساسات، اخم کردن و جبهه گیری چهره ای

ذهن خوانی با این فرض که شما می دانید دیگران چه فکر می کنند. گاهی قبل از اتمام صحبت دیگران می گوییم میدانم چه می خواهی بگویی.

بایدهای ارتباط در خانواده:

از عبارات کوتاه 10 کلمه و کمتر استفاده کنید.

ضمیر من را در موقع گفتن فکر و احساستان استفاده کنید.

از عبارات مستقیم و اختصاصی استفاه کنید. مثل: خواهرت را مسخره نکن.

§ فعالا نه گوش بدهید: سر تکان دادن،تماس چشمی، بازخورد دادن و ……..

§ دادن فرصت به افراد برای بیان نظر و فکر

§ روشی سازنده در پیش بگیرید.مثال:من در مورد نمرات تو نگرانم باید با هم همفکری کنیم ببینیم مشکل چیست و چه باید کرد؟

§ لحن صحبت خنثی یا طبیعی به فرزندان خود بیاموزید که هنگام صحبت با دیگران لحن خنثی و طبیعی داشته باشند.

§ صریح و مشخص صحبت کنید. فرزندان باید بدانند که دیگران صحبت های مبهم را خوب درک نمی کنند. پس تمرین کنند که منظور خود را صریح و روشن بیان کنند.

§ روی یک موضوع تاکید کنید. صحبت کردن از موضوعات مختلف و پراکنده در یک زمان شنونده را گیج می کند.

§ برزمان حال متمرکز شوید. بیشتر در مورد زمان حال صحبت کنید. آلبته با توجه به گذشته و آینده.

§ انطباق ارتباط کلامی و غیر کلامی : به فرزندانتان یاد بدهید که کلام و حرکات بدنی خود را هماهنگ کنند. مثلا اگر چهره آنها غمگین است آن را انکار نکنند.

§ ابراز احساسات به نحو مناسب: فرزندان باید بدانند که همه ی احساسات خود را می توانند ابراز کنند حتی خشم و عصبانیت را ولی به شیوه ای معقول و بی خطر.

§ نشان دادن حالت مناسب چهره به دیگران

§ ذهن خوانی نکنید بلکه به دقت گوش بدهید و برای اطمینان بیشتر از درک منظور طرف مقابل از او سؤال بپرسید.

شما می توانید باید ها و نباید های دیگری را به این لیست اضافه کنید. آنها را به فرزندان خود آموزش دهید. به آنها فرصت بدهید تا در موقعیت های مختلف تمرین کنند. به خاطر داشته باشید که:

مهارت های ارتباطی از جمله گفتگو، ابراز محبت و…. آموختنی هستند. بعد از آموزش، فرصت کافی برای تمرین و تکرار نیاز است تابه یک عادت رفتاری تبدیل شود. اگر آموزش ندهیم افراد به شیوه های خودشان یاد می گیرند و عمل می کنند که خوشایند نیست.

مجتمع نمونه و بین الملل توحید پسران

دفتر مشاوره و خدمات روان شناختی